Η παρένθετη μητρότητα αποτελεί κομμάτι της Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής σήμερα, καθώς η δίψα και το όνειρο για ένα παιδί έχει αναβαθμίσει αισθητά και στη χώρα μας τον θεσμό της παρένθετης μητρότητας. Κάθε χρόνο όλο και περισσότερα ζευγάρια εξοικειώνονται με την ιδέα, ξεπερνούν τους κοινωνικούς και ηθικούς φραγμούς από τους οποίους διακατέχονται και αναζητούν «δανεικές» μητέρες.
Ως παρένθετη μητέρα ορίζεται η γυναίκα που κυοφορεί βρέφος το οποίο προορίζεται για ζευγάρι, το οποίο, όμως, δεν έχει τη δυνατότητα τεκνοποίησης. Στην περίπτωση αυτή, η υποψήφια μητέρα παρέχει το δικό της ωάριο και ο υποψήφιος πατέρας το σπέρμα και το έμβρυο (σε πολλές περιπτώσεις πολλαπλά έμβρυα) μεταφέρεται στην γυναίκα φορέα, η οποία δεν έχει καμία γενετική σύνδεση με το παιδί. Η παρένθετη μητρότητα αποτελεί σήμερα απαγορευμένη ιατρική πρακτική σε πολλές χώρες, όπως στην Ιταλία, την Αυστραλία, την Ισπανία και την Κίνα, ενώ επιτρέπεται υπό περιορισμούς στις ΗΠΑ, τη Γαλλία και τη Γερμανία.
Στη Ελλάδα, όπως και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, η νομοθεσία επιτρέπει μία τέτοιου είδους διενέργεια και προσφέρει μία ακόμα ευκαιρία στα ζευγάρια που δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν, να αποκτήσουν το δικό τους παιδί. Η παρένθετη μητρότητα υφίσταται από το 2005 στην Ελλάδα, όποτε και μπήκε σε εφαρμογή η σχετική νομοθεσία του υπουργείου Υγείας. Πιο συγκεκριμένα, το ενδιαφερόμενο ζευγάρι πρέπει να καταφύγει στο πρωτοδικείο με το αίτημα να κυοφορήσει μια άλλη γυναίκα το γενετικό υλικό τους. Σύμφωνα με το νόμο, η παρένθετη μητέρα δεν επιτρέπεται να προέρχεται από άλλη χώρα και η διαδικασία δύναται να προχωρήσει, εφόσον η δικαστική πράξη κάνει δεκτή την κυοφορία του γενετικού υλικού.
Η αποτελεσματικότητα και η πιθανότητα επιτυχίας αυτής της πρακτικής εξαρτάται κατά κύριο λόγο από την ηλικία της γυναίκας στην οποία ανήκει το ωάριο, καθώς όσο νεότερη είναι η γυναίκα που θα κυοφορήσει, τόσο καλύτερο ποιοτικά θα είναι και το ωάριο της. Τα κέντρα παρένθετης μητρότητας, εξετάζουν πολύ προσεκτικά τους υποψηφίους, ζητώντας το πλήρες ιατρικό ιστορικό τους και μία ψυχολογική αξιολόγηση. Οι γονείς επιλέγουν την παρένθετη μητέρα μετά από μία προσεκτική εξέταση πολλών παραγόντων (είχε μία ή περισσότερες επιτυχημένες κυήσεις χωρίς επιπλοκές, έχει ασφάλιση υγείας που θα καλύψει την προγεννητική φροντίδα και τον τοκετό, είναι συναισθηματικά σταθερή, χωρίς ποινικό ιστορικό, κ.α.).
Συνήθως, οι περισσότεροι μελλοντικοί γονείς, βρίσκονται σε στενή επαφή με την παρένθετη μητέρα, σε όλη την εγκυμοσύνη, μιλώντας τακτικά μαζί της, την συνοδεύουν στις επισκέψεις στο γιατρό και κάποιοι συνεχίζουν να έχουν μία σχέση μαζί της και μετά τη γέννηση του μωρού. Πρέπει να τονίσουμε ότι ο έλεγχος της ψυχικής υγείας είναι απαραίτητος για να καθορίσει αν ο φορέας και το ζευγάρι είναι συμβατά.
Η παρένθετη μητρότητα μπορεί να αποτελέσει είτε την τελευταία είτε και την πρώτη επιλογή ενός ζευγαριού που αντιμετωπίζει προβλήματα γονιμότητας. Ωστόσο, προτού κανείς καταλήξει σε αυτή την απόφαση καλό θα ήταν να αναλογιστεί καλά όλες τις παραμέτρους και να είναι σε θέση να δεχθεί την ανάλογη ψυχολογική υποστήριξη και νομική καθοδήγηση, προκειμένου να διασφαλιστεί η ψυχική του υγεία και να αποτραπούν καταστάσεις συναισθηματικής φόρτισης και πίεσης, σε περίπτωση μη επιθυμητής έκβασης των πραγμάτων.
